Дагалдангууд хааныг, цутгал голууд нь том голуудыг бүтээдэг. Тэд гол сувгийг усаар дүүргэж, сав газар, эргийн шугамыг бүрдүүлдэг. Тэдний тоо нэгээс хэдэн арван хооронд хэлбэлзэж болно. Уралын бүх цутгалууд уртаараа түүнээс доогуур байдаг. Хоорондоо урсгалын чиглэлд баруун, зүүн гэж хуваагддаг.
Урал
Уралын эртний нэр нь Яик. Тиймээс 1775 оны 1-р сарын 15 хүртэл Оросын хатан хаан II Екатерина зарлигаар голын нэрийг өөрчлөх хүртэл нэрлэсэн байна. Шалтгаан нь Пугачевын бослого байсан бөгөөд дарагдсаны дараа ард түмний ой санамжаас энэ тухай дурсагдахгүйн тулд тухайн нутгийн газарзүйн олон нэрийг өөрчилсөн.
Гол нь уртаараа Европт 3-р байр эзэлдэг бөгөөд зөвхөн Дунай, Ижил мөрөн л түрүүлж байна. Энэ нь Каспийн тэнгисийг тэжээдэг хоёр дахь том усан артери юм. Уралын эх нь Дугуй толгодын энгэрт (Уралтау, Башкортостан) 637 метрийн өндөрт байрладаг. Уралын анхны цутгалууд - зүүн талд нэргүй гол, баруун талд Чаган (хамгийн том голуудын нэг) эх үүсвэрээс нэг км хүрэхгүй зайд урсдаг. Тэдний нийт тоо 82: 44 - баруун, 38 - зүүн.
Үндсэн сувгийн урт 2428 километр. ОХУ-д эхлээд Башкортостаны нутаг дэвсгэрээр, дараа нь Челябинск, Оренбург мужуудаар урсдаг. Түүгээр ч зогсохгүй Урал нь Оросын 1164 км замын ихэнх хэсгийг дайран өнгөрдөг. Казахстанд Атырау болон Баруун Казахстаны нутгаар 1082 километрт усаа дамжуулдаг.
Сав газрын талбай (гол өөрөө, түүний бэлчир, Уралын цутгалууд, усан сан) нь 231,000 км2. Дээд Урал нь 80 метр хүртэл өргөнтэй уулын гүехэн (1.5 м хүртэл) голыг санагдуулдаг. Верхне-Уралскаас хавтгай шинж чанарыг олж авдаг. Дараа нь чулуурхаг эргээр дамжин Орск руу явахдаа хагарлаар дүүрэн байдаг. Голын баруун цутгалын дараа Сакмара тайвширч, тайван урсгалтай өргөн ороомог суваг олж авдаг.
Баруун
Газрын зургаас харвал гол дундаа зузаарсан, богино мөчиртэй муруй мод шиг харагдаж байна. Ихэнх цутгалуудын урт 20 км-ээс ихгүй байна. Урал голын баруун цутгалууд нь зүүн талынхаас давсан боловч нийт усны хэмжээгээр тэднээс доогуур байдаг. Томоохон голуудад голууд (урт нь км):
- Губерля – 111;
- Жижиг нохой мод – 113;
- Иртек – 134;
- Таналык – 225;
- Чаган – 264;
- Том нохойн мод – 172;
- Сакмара – 798.
Уралын хамгийн том баруун цутгал бол Сакмара юм. Гол нь хангалттай урттайгаас гадна 2-р зэрэглэлийн олон цутгалтай. Энэ нь үндсэн сувагтай бараг зэрэгцээ урсдаг. Түүний дээд урсгал нь өндөр эгц эрэг бүхий уулын голуудын онцлог бөгөөд дунд ба доод урсгал нь өргөн, тайван,хавтгай гол.
Баруун цутгалуудын жагсаалт:
| Гал голын нэр | Амнаас цутгах (км) | Голын урт (км) |
| Чаган (Шаган, Том Чаган) | 793 | 264 |
| Frontier | 885 | 80 |
| Быковка (Том бух) | 897 | 82 |
| Эбулатовка | 901 | 82 |
| Иртек | 981 | 134 |
| Кош | 1002 | 47 |
| Том шүдний оо | 1192 | 16 |
| Камыш-Самарка | 1202 | 26 |
| Эльшанка (Токмаковка) | 1229 | 18 |
| Түлхүүр | 1237 | 19 |
| Гинж | 1246 | 13 |
| Каргалка (Том Каргалка) | 1262 | 70 |
| Сакмара | 1286 | 798 |
| Алабайталка | 1484 | 12 |
| Эльшанка | 1518 | 15 |
| Хуурай хөндий | 1531 | 12 |
| Мечетка (Кукряк) | 1541 | 19 |
| Aksakalk | 1555 | 18 |
| Хуурай гол | 1407 | 12 |
| Сүлжих | 1436 | 28 |
|
Каралга |
1558 | 21 |
| Бохир 1 | 1559 | 12 |
| Pismyanka | 1583 | 18 |
| Эльшанка | 1596 | 17 |
| Kinderla (Linnet) | 1614 | 22 |
| Хуурай гол | 1622 | 22 |
| Губерля | 1633 | 111 |
| Таналик | 1827 | 225 |
| Том Уртазымка | 1885 | 87 |
| туранхай | 2002 | 81 |
| Big Dogwood | 2014 | 172 |
| Янелька | 2091 | 73 |
| Жижиг нохойн мод | 2172 | 113 |
| Зэв | 2177 | 16 |
| Ямская | 2264 | 20 |
| Ялшанка (Элсанг) | 2293 | 11 |
| Каранелга | 2316 | 13 |
| Миндяк | 2320 | 60 |
| Жижиг Тусту | 2361 | 18 |
| Тарлау | 2376 | 11 |
| Кургаш | 2381 | 21 |
| Бирся | 2390 | 30 |
| Барал | 2398 | 21 |
Зүүн
Хамгийн том зүүн цутгалууд (км-ээр):
- Зингэйка –102;
- Большая Караганка – 111;
- Урта-Буртя – 115;
- Гумбайка - 202;
- Том Кумак – 212;
- Цээж - 174;
- Эсвэл - 332;
- Илек – 623.
ЗүүнУрал голын цутгал Илек нь Мутоджар уулсаас (Өмнөд Казахстан) эхлэдэг. Голын ойролцоо сайн хөгжсөн хөндий нь олон тооны үхэр нуур, сувгаар баялаг үерийн тамын хоёр дэнжтэй. Сав газрын нийт талбай 41300 км2, жилийн усны урсац 1500 м3, дундаж усны урсац 40 м³/с. Илек бол хаврын үер ихтэй ердийн тал хээрийн гол юм. Уралын зүүн талын хамгийн том цутгал нь хэдийгээр асар том ус цуглуулах талбайтай ч хамгийн элбэг гэж мэдэгддэггүй.
Зүүн цутгалууд:
| Гал голын нэр | Амнаас цутгах (км) | Голын урт (км) |
| Гарчиггүй | 905 | 21 |
| Солянка (Jaxsy-Bourlue, Jaxy-Burlue) | 924 | 51 |
| Хар | 1173 | 96 |
| Шүдний чигчлүүр | 1196 | 17 |
| Крестовка | 1221 | 19 |
| Донгуз | 1251 | 95 |
| Илек | 1085 | 623 |
| Нэргүй | 1471 | 14 |
| Бердянка | 1323 | 65 |
| Буртя | 1404 | 95 |
| Урта-Буртя | 1480 | 95 |
| Тузлуккол (Тузлук-Кул) | 1500 | 20 |
| Карагашты | 1514 | 13 |
| Бөрли | 1528 | 37 |
| Гарчиггүй | 1557 | 13 |
| Жангызагашсай (Джангыз-Агач-Сай) | 1569 | 12 |
| Алимбет | 1595 | 45 |
| Гарчиггүй | 1629 | 12 |
| Терекла (Косагач) | 1641 | 23 |
| Шошка (аяга) | 1662 | 47 |
| Хашгирах | 1715 | 332 |
| Том Кумак (Кума, Кумак) | 1733 | 212 |
| Цээж (Суйндык) | 1828 | 174 |
| Ташла | 1847 | 31 |
| Burle | 1860 | 29 |
| Доод галуу | 1907 | 18 |
| Дунд галуу | 1916 | 15 |
| Дээд галуу | 1938 | 23 |
| Том Караганка (Караганка) | 1959 | 111 |
| Нүгэлт | 2018 | 10 |
| Хуурай | 2037 | 16 |
| Zingeyka | 2104 | 102 |
| Gumbeika | 2116 | 202 |
| Хуурай гол | 2136 | 31 |
| Хулгайчдын (Аще-Бутак, Кара-Бутак) | 2217 | 26 |
| Урляда | 2274 | 42 |
| Кандыбулак | 2343 | 23 |
Ашиглах
Урал бол усан онгоцоор явдаг гол биш. Ашиглалтын гол чиглэл нь аялал жуулчлал, загас агнуур юм. Уралын цутгал голууд нь гоо үзэсгэлэн, загас агнуурын хувьд гол сувгаас доогуур байдаггүй бөгөөд тэдгээрт бараг 30 гаруй зүйл байдаг. Эрэг дээр олон жуулчны бааз баригдсан.
Голын урсдаг нуурууд зэрлэг байгальд дурлагчдын анхаарлыг татдагамралт. Үзэсгэлэнт элсэрхэг наран шарлагын газар, нам гүм ус, гайхалтай загас агнуур нь ямар ч хүсэлтийг хангах болно.
Магнитогорск, Халиловын төмөрлөгийн үйлдвэрүүд Уралын усыг ажилдаа ашигладаг. Ириклинская тосгоны ойролцоо усан цахилгаан станц барьсан. Хөдөө аж ахуйд тариалангийн талбайг услахад ашигладаг.
